"Wer ist L.E. Meijer?"
IN OKTOBER 2001 ORGANISEERT Hans Venhuizen
als docent aan de Academie voor Beeldende Kunst in Arnhem, de zogenaamde
Turboweek. Tijdens een Turboweek werken studenten van de afdeling OK5
op een bijzondere locatie. In 2001 is dat Schwedt a/d Oder in Oost-Duitsland
tegen de Poolse grens aan.
download powerpoint presentatie
(1,7 MB) door Inge Hoonte en Pieter Wackers
Net als in veel andere steden in Oost-Duitsland, kampt ook Schwedt met
leegstaande 'Plattenbau', de extreem geïndustrialiseerde woningbouw
uit de DDR-tijd. Hele gebieden verkrotten omdat ze maar ten dele worden
bewoond. Met deze problematiek gaan de studenten zich bezighouden. De
stad Schwedt heeft een paar woningen ter beschikking gesteld waar de studenten
twee weken kunnen verblijven en werken. Tijdens hun verblijf krijgen zij
diverse presentaties over en rondleidingen door het gebied. Op de laatste
dag presenteren de studenten hun werk aan vertegenwoordigers van de stad,
aan stadssociologe Ingeborg Beer en enkele andere gasten.
De problematiek is actueel. Stadssociologe Ingeborg Beer doet een onderzoek
in het gebied. En Bauhaus Dessau maakte een brochure "Weniger ist
mehr", waarin ook op de leegstand wordt ingegaan. Steden blijken
niet te weten wat ze met de leegloop in de Plattenbau-steden aan moeten.
Door het grote woningoverschot in Duitsland lopen de minst aantrekkelijke
gebieden, de Plattenbau, het eerst leeg. Een oplossing voor deze 'shrinking
cities' is het slopen van de flats en dat gebeurt al op beperkte schaal.
Rückbau noemen ze dat in Duitsland, oftewel terugbouw of terugbrengen
van de woningvoorraad. Een andere optie is het opleuken en weer aantrekkelijk
maken van deze woongebieden.
In Schwedt blijkt het gemeentebestuur nog een manier te hebben gevonden
om met leegstand om te gaan: door te doen alsof die er niet is. Die strategie
ontdekken Inge Hoonte en Pieter Wackers. "Wie is toch L.E. Meijer?",
vragen zij zich af wanneer ze deze naam vele malen op meerdere bellenborden
van halfleegstaande flats zien staan. Ze gaan naar hem op zoek en maken
daar een documentaire over.
Met de zoektocht naar deze persoon schetsen Hoonte en Wackers een beeld
van de huidige situatie in de stad. Bovendien levert het een fraai scala
aan stedelijke portretten op. Uiteindelijk blijkt L.E. Meijer helemaal
niet te bestaan maar een 'onopvallende' code te zijn voor een leegstaande
flat. L.E. staat voor 'Leer Einheit' oftewel lege woning en Meijer is
de in Duitsland meest voorkomende achternaam. Door deze code voor leegstand
op het bellenbord te zetten willen de woningbouwverenigingen de schijn
wekken dat de woning nog wel degelijk bewoond is zodat het met de leegstand
in de flat nog wel mee lijkt te vallen. De fictieve flatbewoner L.E. Meijer
is in Schwedt uitgegroeid tot de personificatie van de leegstand, dé
essentie van dit project.