De relatie van Gouda met haar omgeving heeft in
de laatste eeuw een belangrijke wijziging ondergaan. Kon je honderd jaar
geleden nog spreken van een scherp begrensde stad in een joviale groene
polderleegte, nu knabbelt deze stad door haar groei steeds meer stukjes
van het Groene Hart af. Maar gedurende de afgelopen tien jaar is de belangstelling
van de media en het landelijk bestuur voor het Groene Hart grondig gegroeid
en dus wordt nu de expansie van Gouda absoluut begrensd door het ‘heilige’
Hart. Wil de stad toch groeien - en dit is een ambitie die door veel bestuurders
noodzakelijk wordt geacht - dan is inventiviteit noodzakelijk. ‘De
kunst van het vestigen’ onderzoekt de beperking-en van de groei-mogelijkheden
en de eisen die deze stellen aan de stedelijke manifestaties. Het project
wil het voortdurende proces van de vestiging en hervestiging van de mens
van ideeën voorzien. Ideeën die enerzijds de horizons van de
ruimtelijke ordenaars kunnen vergroten en anderzijds pogen het bewustzijn
van de gebruikers van de stad, de Gouwenaars, tot ver over de grenzen
van de eigen achter-tuin te laten uitstijgen.
Het potentieel van de stedelijke cultuur
De afgelopen twee decennia is de samenleving drastisch veranderd door
invloeden van buitenaf en van binnenuit. Als gevolg van de globalisering
en de verregaande individualisering is de stad niet meer synoniem met
de ruimtelijke manifestatie van één gemeenschap met een
duidelijke structuur. Tal van kleinere en grotere gemeenschappen vinden
in steeds wisselende samenstellingen naast elkaar en door elkaar een plaats.
Al deze gemeenschappen zijn onderdeel van de stedelijke cultuur en moeten,
wil die cultuur vitaal blijven, serieus genomen worden. Hiervoor is het
van belang toegang te krijgen tot de wensen en potenties die in de stedelijke
cultuur aanwezig zijn en deze (letterlijk) in kaart te brengen. Om de
cultuur van de mensen zelf te peilen is het nodig de traditionele bolwerken
van de disciplines te verlaten en te zoeken naar nieuwe wegen om te bepalen
hoe cultuur zich in een stedelijke situatie zou kunnen manifesteren. Hoe
dat zou kunnen laat De kunst van het vestigen zien.
De manifestatie bestaat uit een viertal projecten – De 6% regeling,
Intraferie , De Franse Slag en Gouda kiekt Gouda – die binnen de
ontwikkeling van Gouda een rol zouden kunnen spelen. Voor de eerste drie
projecten is een team samengesteld dat ten minste bestaat uit een kunstenaar,
een architect/stedenbouwer en een theoreticus/publicist. Deze teams hebben
eerst onderzoek verricht om te kunnen inventariseren wat er binnen het
gestelde thema reeds bedacht en ontworpen is en wat de specifieke context
van Gouda biedt. Vervolgens zijn de thema’s in isolement verder
ontwikkeld waarna ze weer op Gouda werden toegepast.
Het vierde onderdeel, de fotowedstrijd Gouda kiekt Gouda, betrekt de bewoners
van Gouda letterlijk bij het project. Niet door er enkel vanuit te gaan
dat, omdat iedereen van de stad deel uit maakt, die stedelijke ontwikkelingen
hem of haar automatisch interesseren. Maar door het publiek letterlijk
te betrekken bij het observeren van de kwaliteiten van de stad en hun
observaties in publicaties en een tentoonstelling te verwerken.